DƯƠNG TRẠCH TAM YẾU (phần 11)

BÀI 19:
NGŨ HÀNH TẬT BỆNH LUẬN
(Bài này lấy Ngũ hành của 8 cung mà luận ra các chứng đau, tật bệnh).
- Ngũ hành ứng vào ngũ tạng: Loại Kim như Kiền Đoài ứng vào tạng phế là lá phổi. Loại Mộc như Chấn Tốn ứng vào tạng can là lá gan. Loại Thuỷ như Khảm ứng vào tạng thận là bầu thận. Loại Hoả như Ly ứng vào tạng tâm là trái tim. Loại Thổ như Cấn Khôn ứng vào tạng tỳ là bao tử và lá lách. – Phàm tạng nào bị khắc thì tạng ấy bị bệnh và sanh ra các chứng đau ở những nơi hệ thuộc. Như Ly Hoả bị Khảm Thuỷ khắc thì tim bị tổn thương và sanh ra các chứng đau tại đầu, óc, mắt, bụng… là những chỗ hệ thuộc tim.
- Loại Kim bị Hoả khắc thì phổi thọ thương sanh ra bệnh ho, ho không đàm, ho có đàm, ho hen, suyễn, thân yếu ớt, hình tích gầy còm. Hoặc cũng là bệnh nung huyết, ung thư, gân cốt đau nhức khó chịu. Thí dụ Cửa – cái tại Ly Hoả khắc Sơn – chủ tại Kiền Kim, tức là Kim vị khắc vậy.
- Loại Mộc bị Kim khắc thì gan thọ thương sanh ra các chứng phong, phong khí gan mật, tê một bên, miệng méo mắt lệch, tứ chi bất lợi. Thí dụ Cửa – cái tại Tốn Mộc bị khắc bởi Chủ – phòng tại Đoài Kim.
- Loại Thuỷ bị Thổ khắc thì thận thọ thương và sanh ra các chứng bệnh trầm lạnh mà khô khan, bệnh di tinh, lưng thận suy trệ, bệnh lậu, ỉa mửa, thuỷ trùng, lắm trật. Thí dụ: Bếp tại Khảm Thuỷ bị khắc bởi Cửa – cái đặt tại Khôn Thổ.
- Loại Hoả bị Thuỷ khắc thì trái tim thọ thương và sanh các chứng đau đầu nhức đầu, có nóng ran, bao tử và bọng đất nhiễm trùng, miệng khô khát mà nói sản cuồng làm nhàm, bệnh thương hàn, tim bụng đau nhói, bị ghẻ độc tật mắt. Thí dụ Cửa – cái tại Ly Hoả bị khắc bởi Bếp đặt tại Khảm Thuỷ. Trường hợp loại Hoả bị khắc này đỡ hơn bốn loại kia vì Ly với Khảm tác thành Diên – niên là một du – niên tốt.
- Loại Thổ bị Mộc khắc thì tỳ vị là lá lách và dạ dày thọ thương và sanh ra các chứng bao tử bị mềm nhũn, bụng phát trướng, bệnh sưng phù mà nước da vàng bệch, các chứng hư phù và ôn dịch do thời khí. Thí dụ Bếp tại Cấn Thổ bị khắc bởi Cửa – cái tại Chấn Mộc.
Lại nói rằng: Kim với Mộc phạm nhau (gặp nhau) sanh chứng bệnh phong điên, cuồng dại rồi chết một cách hung ác. Phàm Thuỷ với Thổ phạm nhau thì do thận kiệt (khô) mà sanh các bệnh. Phàm Mộc với Thổ phạm nhau ắt tổn thương tỳ vị. Phàm Thuỷ với Kim hiệp nhau tuy tương sanh nhưng tạo các chứng bệnh kết bạch ở phổi, ở ruột, ở khớp xương.

Posted in: